Mensen met parkinson raken soms snel buiten adem, ook bij relatief geringe inspanning. Soms komt iemand lucht tekort bij het spreken, aan het eind van een zin. We zien dan een licht versnelde en oppervlakkige ademhaling. Ook is er vaak geen verband met medicatiemomenten. Mensen met parkinson hebben een sterker gevoel van kortademigheid dan mensen zonder parkinson.
Bij het ouder worden neemt de kracht van de ademhalingsspieren (vooral van de inademingsspieren) af. Deze afname treedt ook op als iemand minder actief wordt: spieren die je minder gebruikt gaan achteruit in functie.
Bij de ziekte van Parkinson spelen een verstoorde aansturing vanuit het zenuwstelsel een rol (bradykinesie: tragere en minder grote ‘uitdovende’ bewegingen, rigiditeit: spierstijfheid). Er zijn ook vele mechanismen buiten het centrale zenuwstelsel: beperkingen door een stijve borstkas en houdingsafwijkingen (voorovergebogen houding). De afname van de spierkracht van de ademhalingsspieren speelt een grote rol. De ademhaling wordt minder diep, de buikademhaling wordt vooral minder.
Omdat houdingsafwijkingen, de bradykinesie en rigiditeit als gevolg van de ziekte van Parkinson vooral bijdragen aan de beperking en een verminderde aansturing van het middenrif zijn de maximale inspiratoire druk (kracht van de inademingsspieren) en maximale expiratoire druk (kracht van de uitademingsspieren) interessante meetbare eigenschappen.
De laatste vijf jaar is er veel onderzoek gedaan naar verschillende vormen van ademhalingstraining bij de ziekte van Parkinson. Effecten die vooral verwacht kunnen worden bij ademhalingstraining zijn een toename van de kracht van de inademingsspieren en uitademingsspieren en de longvolumes.
Daarnaast kunnen ook het slikken, hoesten en de spraak verbeteren.
Samengevat kunnen ademhalingsproblemen onderdeel uitmaken van de ziekte van Parkinson en is er in toenemende mate bewijs voor het effect van ademhalingstraining. Niet elke fysiotherapeut is vertrouwd met zowel de toepassing van ademhalingstraining als kennis over de ademhalingsregulatie bij de ziekte van Parkinson. Hieronder alvast een poster die de dialoog tussen zorgverlener en persoon met de ziekte van Parkinson kan ondersteunen.
Bekijk ook Ademhaling & Parkinson op ParkinsonTV.